Wooninitiatieven moeten niet meer gefinancierd worden uit persoonsgebonden budget (pgb). Dat schrijft minister Helder in de kamerbrief van 20 mei j.l. over haar plannen voor pgb2.0. Vereniging SPOT staat voor kwaliteit in de kleinschalige zorg en pleit voor vrije keuze voor de zorgvrager uit diverse vormen van wonen met zorg. “Wij maken ons zorgen over de keuzevrijheid voor de cliënt en de noodzakelijke randvoorwaarden voor pgb zorgaanbieders die mogelijk binnenkort over moeten gaan tot Zorg In Natura.”
SPOT is de belangenbehartiger van bijna 200 kleinschalige thuis- en woonzorgorganisaties. “Meer dan de helft van onze woonzorg leden biedt zorg in natura, oftewel gecontracteerde zorg. Het resterende deel van de leden biedt pgb gefinancierde zorg in haar woonzorglocaties.” De minister geeft aan dat zij de mogelijkheden voor verbetering in de contractering van kleinschalige en nieuwe aanbieders verder wil onderzoeken. De input van SPOT mag hierin niet ontbreken.
Eigen regie, ook bij keuze woonvorm
Wij zijn het met de minister eens dat het pgb van grote waarde is voor cliënten die zelf de regie over hun zorg willen en kunnen voeren. Het is een individueel instrument voor eigen regie. Dit is een burgerlijk recht in Nederland. Dit betekent ook dat de cliënt vrij moet kunnen kiezen voor de woonvorm die bij hem of haar past.
De cliënt mag niet gedwongen worden om te kiezen voor een verpleeghuis dat uitsluitend zorg in natura levert. Er bestaan in de huidige tijd diverse alternatieve vormen van wooninitiatieven voor mensen die zorg nodig hebben, juist in reactie op de diversiteit in behoeften van zorgvragers. Niet elke zorgvrager die geclusterd wil wonen met zorg is een verpleeghuiszorgcliënt die geen eigen regie meer kan voeren.
Kwaliteitseisen hoog in het vaandel
In de Kamerbrief stelt de minister dat bij een pgb gefinancierde woonvorm sprake is van een te grote afhankelijkheidsrelatie, waardoor de kwaliteit van zorg niet besproken kan worden met de zorgaanbieder. En dat deze aanbieders het pgb als enige mogelijke leveringsvorm zien, omdat zij de eisen voor zorg in natura onhaalbaar achten. Hiermee wordt gesuggereerd dat deze aanbieders de kwaliteit van zorg en de wettelijke eisen niet hoog in het vaandel hebben staan. Het tegendeel is waar, vindt SPOT.
Eisen lidmaatschap branchevereniging
Vele pgb gefinancierde huizen zijn juist gestart vanwege gebrekkige kwaliteit van zorg in de grootschalige reguliere verpleeghuizen. “Kwaliteit van zorg is juist hun grootste drijfveer in de bedrijfsvoering en bovendien de motivator om lid te zijn van onze branchevereniging.” SPOT faciliteert niet alleen kennis en tools voor kwaliteitsverbetering. “Wij hanteren minimale kwaliteitseisen voor het lidmaatschap. Wanneer het de minister te doen is om de kwaliteit van zorg, dan zou zij zich beter kunnen richten op de eis voor het lidmaatschap van een branchevereniging.”
Noodzakelijke randvoorwaarden
Naar aanleiding van de Kamerbrief maakt SPOT zich grote zorgen over de contractering van nieuwe of kleine zorgaanbieders door verstrekkers. Is dit een nieuwe manier om uitsluitend de grote aanbieders te contracteren en de juist waardevolle kleine aanbieder uit het zorglandschap te laten verdwijnen?
Wanneer alle pgb zorgaanbieders over moeten gaan tot zorg in natura, dan is het van het grootste belang dat alle randvoorwaarden hiervoor zijn ingericht. De zorgkantoren moeten hierop zijn voorbereid. Er zal sprake zijn van een flinke toestroom aan nieuwe zorgaanbieders, dat vraagt om een toename in capaciteit bij de zorgkantoren. Én om vereenvoudiging van het contracteerproces dat nu veel te omslachtig is.
Voorfinanciering
Maar ook de zorgaanbieder moet zich kunnen voorbereiden, met name in financiële zin. De aanbieder wordt niet alleen voor behoorlijke kosten gesteld voor in het inrichten of inhuren van een kostbare backoffice en dito software systemen, er wordt bovendien van hen gevraagd de cliëntenzorg maar liefst drie maanden voor te financieren. Dit ter overbrugging tot de systemen van de zorgkantoren alle declaraties hebben verwerkt en de zorg heeft uitbetaald aan de zorgaanbieder.
Update 8 juli 2022:
Minister Helder meldt de Kamer: ‘De reacties vanuit pgb-gefinancierde ouder- en wooninitia¬tie¬ven, evenals vragen van Kamerlid mevrouw Sahla (D66) tijdens het debat op 23 juni, hebben mij duidelijk gemaakt dat mijn voornemen tot teveel onnodige onrust leidt. Ik kom terug op dit besluit en pgb blijft beschikbaar voor kleinschalige wooninitiatieven. Veel van deze pgb gefinancierde wooninitiatieven zijn een aanvulling op de zorg in natura en versterken juist de bedoeling van pgb: eigen regie over hoe de zorgvraag wordt ingevuld. En daarmee regie over het eigen leven.’