Nederlands en rekenen een goede eis voor zorgverleners? ‘Dat is de wereld op z’n kop’

door | okt 16, 2024 | Leden schrijven

De personeelstekorten stijgen en de zorgsector staat onder druk. Wat kunnen we hieraan doen? Vereniging SPOT sprak met Wilhelmien Looymans, directeur van SPOT-lid Zorgwacht. Er werd gesproken over de discutabele toevoeging van de eis voor de Nederlandse taal en rekenen op 2F niveau binnen zorgopleidingen en de essentiële rol van de huishoudelijke hulp.

Eind juli publiceerde wij een artikel over de valse diploma’s in de zorg. Vanuit dit artikel kwamen wij aan de praat met Wilhelmien Looymans, directeur van SPOT-lid Zorgwacht. “Je kan je wel focussen op de valse diploma’s, maar de oorsprong ligt veel verder”, begint Wilhelmien het gesprek met SPOT.

Zorgopleidingen

Vanaf 1 augustus 2022 telt het rekenexamen mee voor de diplomering in het mbo. Studenten moeten voor rekenen minimaal een 5 halen, op voorwaarde dat zij voor Nederlands (en voor niveau 4 ook voor Engels) een 6 halen. “Je kunt heel slecht zijn in je vak, maar wel heel goed zijn in de Nederlandse taal en rekenen. Dan word je alsnog zorgverlener”, kaart Wilhelmien aan. “Dat is de wereld op z’n kop. Met al die initiatieven die vanuit de politiek worden geïnitieerd, dan denk ik als zorgverlener: jullie hebben zelf die tekorten veroorzaakt. Zorgverleners met bijvoorbeeld alleen een helpende zorg en welzijn certificaat kunnen niet aan de slag. Het gevolg is dat zij boos zijn omdat ze niet aan het werk kunnen, en dan die diploma’s gaan vervalsen. Hun vak kunnen ze namelijk wel.”

“Al die niet-Nederlands sprekende mensen kunnen niet in de zorg werken”

“Het gaat om het kunstje. Wie zijn de bureaucraten om te beslissen dat als jij een certificaat hebt op het gebied van mensen wassen en aankleden, of je een volwaardig diploma hebt? Het is maar wat je de mensen leert. Een tandartsassistente heeft geen diploma nodig om in de praktijk van een tandarts te werken. Waarom zou een verpleegkundige dat niet kunnen leren met een praktijkdocent in een soort vakschool? Een mantelzorger mag toch ook sondevoeding geven? En denk eens aan al die niet-Nederlanders sprekende mensen. Zij kunnen allemaal niet in de zorg werken.”

“Het sociale netwerk van de cliënt wordt steeds kleiner en kleiner, daar maak ik me echt zorgen om”

Wilhelmien vertelt vervolgens dat er heel veel vrouwen in de bijstand zijn die in de zorg willen werken. Dit kunnen zij echter niet doen, omdat er een diploma behaald moet worden. “Je wil iets heel graag, maar je kan er niet in werken omdat iemand in Den Haag heeft bedacht dat je Nederlandse taal en rekenen op 2F niveau nodig hebt. Dat is toch ridicuul?”

Kleiner sociaal netwerk

“We hebben het altijd maar over informele mantelzorg, maar die is er soms helemaal niet”, vervolgt Wilhelmien haar verhaal. “Als die er is, dan is het top. Zonen en dochters die zich druk maken, maar we hebben steeds meer de andere kant bij de 80-plussers dat er geen informele zorg is. Onder andere door de leeftijd wordt het sociale netwerk van de cliënt steeds kleiner en kleiner. Daar maak ik me echt zorgen om.

Belang huishoudelijke hulp

Volgens het CBS maakten ruim 485 duizend mensen gebruik van hulp bij het huishouden in de eerste helft van 2023. Dit werd betaald vanuit de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Dat is 27 procent meer dan in de eerste helft van 2019. In totaal kregen ruim 1,1 miljoen mensen hulp of ondersteuning thuis via de Wmo, 10 procent meer dan in 2019. 

De zorghulp heeft sinds enige jaren geen beroepsvereniging meer en dat heeft deze beroepsgroep geen goed gedaan

“De zorghulp fietst in de wijk overal naar binnen. Of het nou een kwetsbare oudere is met dementie of een cliënt met schizofrenie. Er wordt vaak niet meer geschoold op de verschillende doelgroepen cliënten in de wijk. Er zijn geen webinars of congressen voor de zorghulpen. Het is triest dat de zorghulp zonder enige voorinformatie op pad gaat om kennis te maken met de client.”

“Daarnaast zien we steeds meer cliënten in de wijk met grensoverschrijdend gedrag. Afgelopen vrijdag heeft een zorghulp een klap in haar gezicht gekregen van een alcoholist. Deze zorghulp stopt met haar baan. Huishoudelijke zorg is de basiszorg. Deze zorg moeten we koesteren, maar nog belangrijker is de zorghulp erkennen als volwaardig beroep. Vandaar dat een beroepsvereniging deze professionals moet gaan vertegenwoordigen.”

“Wat kunnen (geschoolde) zorghulpen betekenen in VPT-teams?”

Mooier vak

“De vele zorghulpen in de wijken zorgen ervoor dat de basiszorg in de wijk op orde is”, legt Wilhelmien uit. “Maar ze kunnen ook worden geschoold om de ADL te gaan verrichten bij cliënten met een WLZ-indicatie. Het vak zorghulp kan breder worden ingezet in de wijk zodat de andere professionals meer tijd over hebben voor andere taken en werkzaamheden.” De zorghulp kan zo meer uren gaan werken in de wijk, er is taakverbreding van het vak, er vindt scholing plaats, en de vitaliteit van de zorghulp neemt toe. De verpleegkundigen en verzorgenden in de wijk zijn gebaat bij een schoon en leefbaar huis als er een wond moet worden verzorgd, maar ook een schoon bed doet wonderen na een douchebeurt. 

“Als je nu meer de zorghulpen gaat boosten, dan wordt dat een mooier vak. Dan hoef je geen uitzendkrachten binnen te halen, maar maak je gebruik van de hulpen die in de wijk fietsen. Dus, positioneer opnieuw de zorgverleners in de wijk zodat de cliënten passende zorg ontvangen!

Wilhelmien Looymans, directeur van Zorgwacht