Steeds meer valse diploma’s in de zorg: wat kan je er tegen doen?

door | jul 24, 2024 | Algemeen

Nog steeds neemt het aantal valse diploma’s in de zorg toe. Zorgaanbieders moeten daarom extra waakzaam zijn bij het aannemen van nieuwe medewerkers, vooral omdat zorgaanbieders wettelijk verplicht zijn om te controleren of een sollicitant over de juiste papieren beschikt (de vergewisplicht).

Het is te makkelijk om met een vals of gekocht diploma aan de slag te gaan in de zorg. Er zijn malafide bureaus die zulke diploma’s te koop aanbieden en vervolgens mensen als zzp’ers in de zorg aan het werk zetten. Dat levert grote risico’s op voor de kwaliteit en de veiligheid van de zorg. Eerder berichtte Vereniging SPOT al over de toename van het aantal valse diploma’s in de zorg.

Verkenning inspecties

Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) en de Inspectie van het Onderwijs (IvhO) deden een verkenning naar het aantal valse diploma’s in de zorg. De inspecties werkten daarbij samen met de Samenwerkingsorganisatie Beroepsonderwijs Bedrijfsleven (SBB). De inspecties spraken met bonafide bemiddelingsbureaus en opleidingen, maar keken ook naar meldingen over diplomafraude en misstanden bij opleidingen en bezochten bureaus die daarin genoemd werden.

Het probleem speelt vooral in de wijkverpleging, verpleeghuizen, de geestelijke gezondheidszorg, de jeugdzorg en in de gehandicaptenzorg.

Waar liggen de risico’s?

De inspecties zien risico’s bij het omzetten van eerdere (werk)ervaring via het erkennen van verworven competenties (EVC) naar een erkend diploma. Zo’n diploma is alleen terecht als het EVC-certificaat is gebaseerd op echte relevante (werk)ervaring. Niet als het certificaat is ‘gekocht’. 
Ook zien de inspecties risico’s bij stages die onterecht worden afgerond, bijvoorbeeld door de stage tegen betaling te laten aftekenen zonder dat de stage echt gevolgd is.

Wat te doen als werkgevers

De IGJ herhaalt de eerdere oproep aan werkgevers in de zorg om steeds diploma’s, cv’s en een Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG) te controleren. Want ook als die controle is uitbesteed aan een bemiddelingsbureau, blijft de werkgever verantwoordelijk.

Één van de mogelijkheden om diploma’s te controleren, is door een gewaarmerkt uittreksel van een diploma of certificaat bij de sollicitant op te vragen. Sollicitanten kunnen via DUO kosteloos een uittreksel opvragen door in te loggen via Mijn DUO en daar onder ‘Mijn diploma’s’ een uittreksel te downloaden. Hier lees je hoe je de uitreksels op echtheid kunt controleren. Als je twijfelt over de echtheid van een diploma, doe dan altijd navraag bij DUO.

Ook het controleren en vastleggen van de identiteit van een sollicitant, zzp’er of werknemer is belangrijk. Sommige zzp’ers draaien op papier zoveel uren dat dat fysiek onmogelijk is. Blijkbaar werken er dan andere mensen op naam van de geregistreerde zorgverlener.

Advies inspecties

De inspecties blijven aandacht houden voor fraude en andere misstanden. Zo veel mogelijk in samenwerking met het Openbaar Ministerie en de Nederlandse Arbeidsinspectie, die ook opsporingsbevoegdheden hebben.
Daarnaast adviseren de inspecties de ministers van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) , Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) en Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) te kijken naar mogelijkheden om de problemen aan te pakken. Bijvoorbeeld door te kijken naar:

  • de eisen aan examinering in de beroepspraktijk en stages
  • het afgeven van EVC-certificaten op basis van eerdere (werk)ervaring
  • de risico’s van verkorte opleidingen
  • de mogelijkheden om niet-integere zorgaanbieders te weren
  • het toezicht op bemiddelings- en uitzendbureaus

Bron: IGJ