Op 23 april jl. vond een debat met Tweede Kamerleden plaats over private investeringen en winstuitkering in de zorg. Tijdens het debat werd een aantal moties behandeld, de uitkomst van de bespreking wordt hieronder toegelicht.
De volgende moties zijn aangenomen:
Beperking van winstoogmerk zorgaanbieders
In het wetsvoorstel Integere bedrijfsvoering zorg- en jeugdhulpaanbieders zijn voorwaarden opgenomen voor het uitkeren van winst als er risico’s zijn voor de kwaliteit, betaalbaarheid en toegankelijkheid van zorg. Dit wetsvoorstel ligt momenteel ter advisering voor aan de Raad van State, beoogde datum van inwerkingtreding is 1 januari 2025.
De ingediende motie stelt voor om Wlz en Zvw-zorgaanbieders met een winstoogmerk c.q. winstuitkering volledig te verbieden (lees: geen Wtza-vergunning te verlenen of om die in te trekken) tenzij een winstoogmerk/winstuitkering noodzakelijk is voor het verlening van zorg.
Van winstuitkering is niet alleen sprake als er dividend wordt uitgekeerd. Ook onredelijke hoge vergoedingen voor geleverde goederen of diensten of voor verstrekte leningen kunnen als winstuiktering worden gezien.
De motie is aangenomen, effect ervan is dat de algemene maatregel van bestuur (AMvB) waarin de uitzonderingen na inwerkingtreding van de wet worden opgenomen wordt aangepast, in de zin dat uitzonderingen voor winstuitkering (verder) worden beperkt.
In de loop van dit jaar zal vermoedelijk duidelijk worden onder welke voorwaarden winstuitkering mogelijk is.
Beperking van winstmarges
In aansluiting op de voorgaande motie is een motie aangenomen waarin is geregeld dat áls er een uitzondering voor het maken van winst geldt, dat de winstuitkering wordt beperkt.
Effect van de motie is dat in de AMvB ook wordt opgenomen dat de winst wordt gemaximeerd op basis van een maximumbedrag of -percentage.
Weren van private equity in de zorg
De indieners van deze motie verzoeken de regering om private equity in de gehele zorg te weren en om vóór het debat over de Voorjaarsnota (eerste week juni) met een plan van aanpak te komen over hoe dit kan worden gerealiseerd.
Effect van deze motie is dat er een plan wordt opgesteld om private equity-investeerders uit de zorg te weren. Dit betekent niet dat investeringen in zorgaanbieders volledig worden beperkt maar bepaalde organisaties (met buitensporige return-on-investment-marges) mogen niet meer investeren in zorgaanbieders. De komende maanden zal waarschijnlijk duidelijk worden hoe de eisen aan investeerders eruit gaan zien en wanneer de eisen ingaan.
Verbod op overnames zorginstellingen tijdens onderzoek
Deze motie stelt voor om overnames van zorginstellingen te verbieden zolang er nog onderzoek plaatsvindt naar de overnemende partij.
Effect van de motie is dat de NZa overnames kan verbieden tijdens lopend onderzoek naar de overnemende partij (waarbij ondermeer wordt gekeken naar de winstintenties van de overnemende partij). Daarmee kan worden voorkomen dat een zorginstelling wordt overgenomen en wordt ‘leeggetrokken’.
De bevoegdheid van de NZa om overnames te verbieden tijdens lopend onderzoek zal worden opgenomen in wet- en regelgeving.
Onderzoek naar excessieve vergoedingen
Deze motie verzoekt de regering om te onderzoeken op welke schaal zorgaanbieders tussen de moeder- en dochteronderneming en/of andere gelieerde entiteiten en/of personen excessieve vergoedingen vragen voor geleverde goederen of diensten of voor een verstrekte geldlening. Ook verzoekt de motie de regering om te onderzoeken hoe toezichthouders meer instrumenten in handen kunnen krijgen om op te treden tegen financiële constructies die het huidige verbod op winstuitkering ontwijken.
Doel van het onderzoek is om vast te stellen -mede in de aanloop op de verdere beperking van winstuitkering- op welke manieren winstuitkering kan worden omzeild (of anders gezegd; welke constructies worden gehanteerd om geld dat bestemd is voor de zorg weg te sluizen). Ook zal uit het onderzoek moeten blijken op welke wijze toezichthouders dergelijke constructies kunnen tegengaan c.q. kunnen sanctioneren (bijvoorbeeld door intrekking van de WTZa-vergunning).
Over de doorlooptijd van het onderzoek is momenteel nog niets bekend.
Aanvullend onderzoek naar eigenaarschap
Deze motie verzoekt de regering om te onderzoeken hoe nieuwe zorgaanbieders voordat ze een vergunning krijgen beter kunnen worden gecontroleerd op financiële stromen en eigenaarschap.
Uit het onderzoek moet blijken of het CIBG bij de beoordeling van vergunningsaanvragen meer controlebevoegdheden kan krijgen. Als dat het geval is dan ligt het voor de hand dat die controlebevoegdheden in de wet- en regelgeving worden opgenomen.
Over de doorlooptijd van het onderzoek is momenteel nog niets bekend.