Eind 2024 maakten zorgverzekeraars hun polissen voor 2025 bekend, waarin de restitutiepolis volledig is geschrapt. Naar aanleiding van dit nieuws, spraken wij met Marieke van der Kooi, vestigingsdirecteur bij SPOT-lid Aliantus Oud Seyst.
Aliantus biedt zorg aan cliënten met zowel Wet langdurige zorg (Wlz) als Zorgverzekeringswet (Zvw) indicaties op hun woonzorglocatie in Zeist. Echter, het ontbreken van contracten met zorgverzekeraars voor Zvw-zorg vormt een uitdaging. “We hebben geen contract voor de Zvw-zorg,” legt Marieke uit. “Het is niet realistisch om te verwachten dat we daarvoor in aanmerking komen, aangezien we slechts een klein aantal bewoners met Zvw-zorg hebben. Bovendien zijn onze bewoners verspreid over de verschillende verzekeraars. Omdat we voornamelijk gericht zijn op de Wlz, zullen verzekeraars geen contract met ons afsluiten voor één bewoner. De bureaucratie die hiermee gemoeid is, is niet aantrekkelijk voor zowel de verzekeraar als voor ons.”
Blijven samenwonen
Bij kleine zorgorganisaties zoals Aliantus ligt de focus op de kwaliteit van leven van de bewoners. Zorg wordt geleverd vanuit het perspectief van de leefwereld van de bewoner. Zo kunnen echtparen samen blijven wonen in de appartementen van Aliantus. Echter, de meeste bewoners met een Zvw-indicatie zijn partners van bewoners met een Wlz-indicatie. “We hebben ruime appartementen waarin echtparen kunnen wonen, en dat willen we vanuit een maatschappelijk oogpunt graag blijven faciliteren. Maar als we moeilijk verzekerde zorg moeten bieden aan bewoners met een beperkte zorgvraag, wordt het steeds lastiger om dit te blijven doen. Het is vreemd dat cliënten met een beperkte zorgvraag soms door verzekeraars worden gedwongen om zorg bij een andere aanbieder af te nemen, terwijl wij gekwalificeerde zorgverleners hebben die die zorg kunnen verlenen.”
Aanbieden van eerstelijnsverblijf wordt lastiger
Een ander probleem voor kleinschalige woonzorglocaties, zoals Aliantus, is dat het aanbieden van eerstelijnsverblijf steeds moeilijker wordt. Hoewel er voldoende capaciteit is, moeten bewoners aanzienlijke bedragen bijbetalen omdat er geen contracten met zorgverzekeraars zijn. Dit leidt tot een verlies voor de zorgaanbieders, aangezien cliënten vaak elders terechtkunnen zonder extra kosten.
De gevolgen hiervan zijn aanzienlijk. Kleinschalige woonzorglocaties ervaren een toenemende financiële druk en hebben moeite om hun beschikbare bedden te vullen. Ziekenhuizen melden regelmatig dat patiënten geen ziekenhuisbed meer nodig hebben, maar niet naar huis kunnen. Deze patiënten kunnen nergens terecht en zien dat er bij kleinschalige locaties plek is, maar de kosten zijn voor hen onbetaalbaar. Dit probleem geldt ook voor mensen die niet meer thuis kunnen wonen, maar geen geschikte zorgplaats kunnen vinden. Terwijl er leegstaande woningen zijn, is het jammer dat alleen degenen die het kunnen betalen hiervan gebruik kunnen maken.
De oplossing?
Een mogelijke oplossing is een constructie waarbij één organisatie fungeert als inkooppartij met een inkoopcontract, en iedereen die voldoet aan de kwaliteitsvoorwaarden en aangesloten is, gebruik kan maken van de gemaakte afspraken. Deze constructie bestaat al voor de Jeugdwet, Wmo en de Wlz. “Ik hoop dat er een organisatie opstaat die dit ook gaat doen voor de Zvw. Voor al die kleine aanbieders waarvoor het niet loont om een contract af te sluiten, maar wel die zorg willen blijven leveren. Niet iedereen is groot genoeg om een contract af te sluiten. Samen kunnen we een serieuze speler worden voor de verzekeraars, waardoor het een win-win is voor iedereen. Zo kunnen we de benodigde zorg leveren”, aldus Marieke van der Kooi.
Deze situatie onderstreept de noodzaak voor innovatieve oplossingen in de zorgsector om de toegankelijkheid en kwaliteit van zorg te waarborgen, vooral voor kleinere zorgaanbieders en hun cliënten. Het blijft lastig dat er een stijgende vraag is naar verpleeghuiszorg terwijl er bedden vrij zijn die niet kunnen worden gevuld omdat de verzekeraar de zorg niet vergoedt.
Vereniging SPOT
In Nederland is ongeveer 50% van de zorgaanbieders een zogenoemde micro-aanbieder. Veel van deze zorgaanbieders komen niet in aanmerking voor een contract omdat ze te weinig cliënten hebben, terwijl ze wel verantwoordelijk zijn voor een behoorlijk deel van het zorgaanbod in Nederland. Ook leveren ze een belangrijke bijdrage aan het opvangen van de enorm stijgende zorgvraag en invulling van de wens van ouderen om thuis of in de vertrouwde omgeving zorg te ontvangen.
Een te groot aandeel niet-gecontracteerde zorg kan leiden tot een te grote versnippering van het zorgaanbod en kan de noodzakelijke transformatie naar passende zorg belemmeren. Als je geen contract krijgt als kleine zorgaanbieder, moet vaak in onderaanneming zorg worden verleend om het bestaansrecht te borgen. De huidige financiering van de zorg levert bovendien ongewenste prikkels op, zo komt het regelmatig voor dat grote zorgaanbieders kleine zorgaanbieders vragen om niet-lucratieve cliënten over te nemen. Het overnemen van deze incourante zorg leidt er soms toe dat de zorgaanbieder niet doelmatig kan leveren en daar vervolgens op wordt afgerekend.
Gelukkig ziet Vereniging SPOT steeds meer ketenpartijen die het probleem serieus nemen. Voorbeelden en ervaringen uit de praktijk helpen ons om de knelpunten inzichtelijk te maken. We sporen onze leden daarom aan om hun ervaringen te delen en om op basis daarvan gezamenlijk na te denken over oplossingen.
Ben je nog geen lid van SPOT en wil je een tastbare bijdrage leveren aan de zorgtransitie? Neem vrijblijvend contact met ons op (info@verenigingspot.nl) en we kijken graag naar de mogelijkheden.