Vorige week vrijdag waren Andrea Reidsma en Alex Reinders namens SPOT in Den Haag om de bestuurlijke afspraken rondom de uitvoering van de Wet Zorg en Dwang (WZD) te ondertekenen.
Het voorkomen van onvrijwillige zorg en het bieden van rechtsbescherming aan kwetsbare cliënten is de kern van de WZD. SPOT is actief betrokken bij de invoering van de WZD, en de gevolgen die de wet heeft op kleinschalige zorgaanbieders. Het veld heeft samen met VWS nieuwe afspraken gemaakt over aanpassingen in de WZD, zodat deze beter aansluit op de uitvoering in de dagelijkse praktijk van zorgvragers, mantelzorgers en zorgprofessionals.
1. Flexibel maken van het stappenplan
Het stappenplan wordt flexibeler gemaakt, wat leidt tot meer mogelijkheden om tot maatwerk te komen door onder andere:
- Evaluatie mag later; niet standaard vier weken na aanvang, maar pas na zes maanden of eerder als nodig.
- De termijn voor verlenen van onvrijwillige zorg is maximaal zes maanden (i.p.v. drie maanden).
- Versterking van de rechtspositie van de cliënt: het beter gaan betrekken van de cliënt bij de evaluatie van het zorgplan.
2. Versterking van de rol cliëntenvertrouwenspersoon (cvp)
De cvp is nog niet overal goed bekend bij cliënten, vertegenwoordigers en zorgmedewerkers. Het is daarom nodig om de bekendheid en toegankelijkheid van de cvp te verbeteren. Zo wordt er onder andere blijvend ingezet om de cvp bij zorgprofessionals, cliënten en vertegenwoordigers onder de aandacht te brengen. Daarnaast heeft de cvp toegang tot de accommodatie/locatie van een zorgaanbieder, en zijn er extra middelen beschikbaar voor het verstevigen van de rol en de bekendheid van de cvp.
3. Jeugd en toepassing artikel 2.2. van de WZD
Het stappenplan hoeft nu alleen te worden toegepast indien de vertegenwoordiger (ouder(s) of voogd(en)) van kinderen tot 12 jaar zich verzet tegen toedienen van medicatie, beperking van de bewegingsvrijheid of insluiting.
4. Open deuren
Het sluiten van deuren wordt bij zorgaanbieders vaak ingezet om cliënten, bewoners en zorgvragers te beschermen. Volgens de wet is dit een vorm van onvrijwillige zorg. Sommige zorgorganisaties richten een open-deuren beleid in, anderen worstelen nog met de invoering, want het is niet altijd eenvoudig en het komt met risico’s. In de nieuwe afspraken wordt er gestimuleerd om deuren te openen binnen de verstandelijke gehandicaptenzorg en de psychogeriatrische zorg.
5. Gelijkgestelde aandoeningen
In de uitvoering van de WZD wordt er meer rekening houden met gelijkgestelde aandoeningen ongeacht de verblijfplaats van de cliënt.
Rol SPOT
SPOT is actief betrokken geweest bij de ontwikkeling van deze nieuwe (bestuurlijke) afspraken rondom de uitvoering van de WZD, samen met een groot aantal andere brancheorganisaties. De Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland (VGN) heeft zich uiteindelijk teruggetrokken en verleent geen steun aan deze afspraken.
Hoe pas je de WZD toe als alternatieven of voorkomen niet mogelijk zijn? Samen met andere zorgbranches hebben wij een inspiratiedag georganiseerd op 12 maart 2024. Op deze inspiratiedag wordt kennis gecombineerd met goede voorbeelden, om zo te ontdekken hoe je kunt bijdragen aan meer passende zorg voor de cliënt en diens omgeving.