Minister Fleur Agema heeft op 5 maart 2025 een kamerbrief gestuurd waarin zij haar standpunten en maatregelen uiteenzet met betrekking tot private equity en winstuitkering in de zorg. Vereniging SPOT, als branchevereniging voor kleinschalige zorgaanbieders in de VVT-sector, ziet deze brief als een belangrijke ontwikkeling die zowel kansen als uitdagingen biedt voor haar leden. Hieronder worden de belangrijkste punten samengevat.
Geen verbod op private equity
De minister heeft besloten om private equity niet te verbieden in de zorg. Hoewel er zorgen bestaan over de negatieve impact van commerciële investeerders, zoals het onttrekken van middelen uit de zorg en het prioriteren van financiële belangen boven kwaliteit, ziet zij een verbod als juridisch kwetsbaar en praktisch onhaalbaar. De belangrijkste redenen hiervoor zijn:
- Impact op continuïteit en toegankelijkheid: Een verbod kan leiden tot het omvallen van zorgaanbieders, langere wachtlijsten en minder investeringen in innovatie.
- Noodzaak van financiering: Private equity biedt financieringsmogelijkheden die essentieel zijn voor innovatie en bedrijfsvoering, vooral nu banken strengere eisen stellen.
- Geen oplossing voor malafide praktijken: Een verbod zou de voorgekomen excessen niet hebben voorkomen omdat dit veelal andere commerciële investeerders betroffen of gewone zorgaanbieders.
- Juridische risico’s: Een verbod zou strijdig kunnen zijn met EU-recht en kan leiden tot hoge schadeclaims tegen de overheid.
“Als ik alles in overweging neem, weegt voor mij het borgen van de toegankelijkheid, continuïteit en de betaalbaarheid van de zorg zwaarder dan de voordelen die gepaard gaan met een verbod op private equity”, aldus Fleur Agema in haar brief aan de Tweede Kamer.
Risico’s en kansen van private equity
Private equity biedt financieringsmogelijkheden en expertise die kleinschalige zorgaanbieders kunnen helpen bij innovatie en efficiëntie. Echter, er zijn risico’s zoals:
- Bezuinigingen op kwaliteit om winst te maximaliseren.
- Continuïteitsproblemen door onverantwoorde financiële risico’s.
- Cherry-picking (selecteren van eenvoudige zorgpatiënten) waardoor complexe zorg onder druk komt te staan.
Gerichte aanpak: maatregelen
Minister Agema heeft drie opties overwogen om excessen door commerciële partijen aan te pakken. Het verbod op private equity zou grote risico’s opleveren voor de continuïteit en toegankelijkheid van de zorg. Daarnaast zou een algemeen winstuitkeringsverbod de gehele sector raken, maar ook innovaties ontmoedigen. Uiteindelijk kiest Agema voor een gerichte aanpak, omdat het proportioneel is en gericht ingrijpt bij misstanden zonder de hele sector te ontwrichten.
De minister stelt een reeks maatregelen voor om partijen met verkeerde intenties te weren:
- Wet Integere Bedrijfsvoering Zorg- en Jeugdhulpaanbieders (Wibz): Strenge voorwaarden aan winstuitkering, gekoppeld aan kwaliteit en toegankelijkheid van zorg.
- Toezicht op fusies: De NZa krijgt meer bevoegdheden om fusies inhoudelijk te toetsen op kwaliteit, rechtmatigheid en continuïteit.
- Monitoring financiering: Meer transparantie over financieringsvormen via openbare jaarverantwoording.
Klik hier voor de kamerbrief van Agema over private equity en winst in de zorg
Wat vindt SPOT van winst in de zorg?
Uit een door SPOT uitgevoerde onderzoek onder haar leden, 210 kleinschalige thuis- en woonzorginstellingen, concluderen wij dat winstuitkering belangrijk is voor het aanbieden van goede en betaalbare zorg. We zijn het met de opstellers van het wetsvoorstel eens dat collectieve middelen die bedoeld zijn voor het verlenen van zorg ook als zodanig moeten worden ingezet. Ook vinden we volmondig dat organisaties die collectieve middelen aanwenden voor louter persoonlijk gewin niet in de zorg thuishoren.
Dit neemt niet weg dat uitkering van winst naar mening van SPOT onder voorwaarden moet blijven bestaan om te borgen dat in de nabije toekomst nog steeds goede zorg kan worden verleend, rekening houdend met de enorm stijgende zorgvraag. Uitkering van dividend is vaak noodzakelijk om te kunnen investeren in uitbreiding van de zorgactiviteiten en/of om te blijven zorgen voor een goede kwaliteit van de zorgverlening.
Vereniging SPOT hoort graag van haar leden hoe zij denken over private equity in de zorg.
Lees hier meer over de mening van SPOT over winstuitkering in de zorg.
Bron: Rijksoverheid